Stanowisko Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów, Związku Pracodawców Unia Polskich Teatrów i Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych
STANOWISKO
Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów,
Unii Polskich Teatrów
i Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych
w sprawie Rekomendacji dla instytucji prowadzących działalność kulturalną i artystyczną w związku z planowanym wznowieniem pracy w okresie wychodzenia ze stanu epidemii COVID-19, opublikowanych na stronach MKIDN, Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego oraz upowszechnionych w mediach w dniu 19 maja 2020 r.
Jako trzy organizacje środowiskowe, zrzeszające ludzi teatrów i oper z całej Polski, informujemy, że Rekomendacje nie dają teatrom narzędzi do uruchomienia ich pracy. Zawierają natomiast wiele abstrakcyjnych zaleceń, sprawiając u publiczności mylne wrażenie, że teatry za chwilę się dla niej otworzą. To wrażenie potwierdzone jest doniesieniami w mediach, które informują, że czwarty etap „odmrażania”, uwzględniający teatry, nastąpi 1 czerwca 2020 r.
Nasze organizacje brały aktywny udział w konsultacjach Rekomendacji, jednak dziś stwierdzamy, że wersja opublikowana nie różni się prawie wcale od projektu z 30 kwietnia 2020 r., a uwagi zgłoszone przez nas, praktyków teatru, zostały uwzględnione w nikłym stopniu. Dodatkowo, z mediów dowiadujemy się, że teatry zostaną otwarte 1 czerwca. Ani w trakcie konsultacji, ani w Rekomendacjach nie padł ten termin; nie wiadomo też, co on oznacza – czy już otwarcie teatrów dla publiczności? Dla nas to właśnie jest kluczowe.
Instytucje artystyczne, jako jedne z pierwszych zamknięte w obliczu epidemii, zostały dostatecznie poddane stygmatyzacji. Potrzebujemy wytycznych, które dla nas, pracowników teatrów, będą stanowić jasny przewodnik bezpiecznej pracy, a dla naszych widzów czytelny sygnał, że teatry nie są miejscem zarazy – podobnie jak kościoły, galerie handlowe, muzea i inne budynki użyteczności publicznej.
Brak odpowiednich regulacji w przedstawionym dokumencie przerzuca obowiązek stworzenia szczegółowych mechanizmów ochrony na instytucje artystyczne. Dyrektorzy teatrów rozumieją swoją odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracowników i widzów, ale nie mają kompetencji specjalistów zdrowia publicznego! Nie jesteśmy wirusologami. Używane w Rekomendacjach zapisy są niezrozumiałe i nieprecyzyjne (np. „przypadki uzasadnione”, „odpowiedni margines czasowy”, „większe grupy osób”) i będą skutkować zupełną dowolnością interpretacji. Odsyłanie nas do lokalnych inspektoratów sanitarnych nie jest skutecznym narzędziem uruchamiania instytucji. Potrzebujemy klarownych, jednoznacznych wskazówek, jak bezpiecznie zorganizować próby i pracę za kulisami. Porównując brzmienie Rekomendacji dla instytucji artystycznych z wydanymi niedawno rekomendacjami dla planów filmowych (konkretnymi i przejrzystymi) apelujemy o stworzenie podobnych wytycznych. Od momentu zaproszenia nas do konsultacji byliśmy i jesteśmy gotowi do współpracy przy tworzeniu analogicznego dokumentu.
Fundamentem działalności instytucji artystycznych – oper, filharmonii, teatrów muzycznych, tańca, dramatycznych i lalkowych – jest bezpośredni kontakt z publicznością. Jeżeli chcemy, by te instytucje nie straciły racji bytu, potrzebujemy konstruktywnych przepisów dotyczących pracy artystycznej wewnątrz instytucji, a następnie wyraźnie określonej perspektywy czasowej otwarcia teatrów dla widzów. Nie chcemy otworzyć teatrów szybciej, lecz zrobić to bezpiecznie. Potrzebny jest kalendarz otwierania teatrów, wskazujący terminy z dużym wyprzedzeniem, niezbędnym do opracowania repertuaru i kalendarza premier.
Uważamy upublicznienie Rekomendacji w obecnym kształcie za błąd i prosimy o pilną korektę ich treści, uporządkowanie w świetle obowiązujących przepisów i dostosowanie do realnych możliwości naszych instytucji. Bez konkretnych reguł dotyczących bezpieczeństwa epidemiologicznego wznowienie pracy w instytucjach artystycznych będzie albo fikcją, albo igraniem z ogniem.
Na początku Rekomendacji znajduje się apel, by nie dość bezpieczne warunki w instytucjach nie zniechęcały do nich widzów. Jeśli mamy traktować ten apel poważnie, niezbędne jest, aby w szybkim czasie wspólnie wypracować dokument, który będzie odpowiadał postulatom, jakie zgłaszamy od kilku tygodni.
Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów
Unia Polskich Teatrów
Gildia Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych,
